Terugblik: webinar slaap & hoogbegaafdheid

Terugblik: Webinar Slaap en hoogbegaafdheid

Door Angelique, moeder van een 17-jarige hoogbegaafde zoon.

Toen mijn zoon op 7-jarige leeftijd getest werd en hoogbegaafd bleek, had ik niet kunnen vermoeden welke zoektocht en hobbels er voor ons in het vooruitzicht lagen. In een maatschappij die niet is ingesteld op dit soort kinderen heb ik het in ieder geval als ouder als een uitdaging ervaren om mijn kind gelukkig en op het goede spoor te houden en toch te voldoen aan wat bijvoorbeeld school van hem wil zien. Hij is inmiddels 17 jaar maar die uitdaging is nog niet voorbij.

Slapen is al van heel klein af aan een issue. Overdag heeft hij nooit geslapen, ook als baby niet, hij slaapt altijd laat, slaapt slecht in en slecht door. Toen ik dit webinar voorbij zag komen was ik dan ook zeer benieuwd wat dit voor helderheid zou kunnen scheppen op het vlak van het slapen van mijn kind of liever op het gebrek daaraan. 

Het webinar start met een korte introductie van Femke Hovinga van Talentissimo waarin ze haar eigen verhaal aanstipt en dit verbindt eigenlijk direct. Ze maakt duidelijk dat er geen wonder middel is die de slaapproblemen direct gaat oplossen maar het achterhalen van de redenen van de slaapproblemen en het implementeren van de strategieën om dit op te lossen een langzaam proces zijn.

Er volgen een aantal stellingen met waar- en onwaarheden rondom slaap. Tellen uren voor twaalf dubbel (nee), is een wekker of daglicht beter ontwaken (niet direct maar wel prettiger), kan je slaap inhalen (niet als het om lange periodes gemiste slaap gaat maar wel na een “zwaar” weekend). Wat mij bij blijft is dat ritme belangrijk is en dat je moet kijken hoeveel slaap voor de persoon in kwestie voldoende is. Het slaappatroon van een baby kan al duiden op hoogbegaafdheid (eureka wat jammer dat we dat niet eerder wisten).

De verschillende invloeden op slaap passeren de revue en het belang van een goede nachtrust op het goed functioneren. De herstellende functie van slaap op lichaam en geest wordt uitgelicht. De gevolgen van te weinig slaap worden genoemd en het is duidelijk dat slaaptekort het algehele functioneren verstoort. Korte slaapjes van 12-26 minuten (NASA) zou het cognitief functioneren verbeteren. 

Er is een omgekeerde correlatie tussen IQ en slaap. Een kind met een hoger IQ zou minder slapen. Het voorbeeld dat het hoofd van kinderen met een gemiddeld IQ gezien kan worden als een 80 km weg en van hoogbegaafde kinderen als een meerbaans snelweg maakt duidelijk dat het verkeer in het brein van deze laatste groep kinderen zoveel drukker is dat het niet zo snel tot rust zal komen. We krijgen uitleg over de diverse hersengolven en er worden tips gegeven om het hoofd leeg te maken op weg naar een betere nachtrust. Het feit dat hoogbegaafde kinderen gegeneraliseerd meer verslavingsgevoelig zouden zijn omdat zij op die manier hun brein stil kunnen leggen, liet me wel een beetje schrikken eigenlijk. 

Door de vele informatie die binnenkomt voelen hoogbegaafden zich niet altijd meer baas over zichzelf maar meer alsof zij worden gestuurd door hun omgeving. Door de hoge activiteit in hun hoofd die ze ervaren ontstaan er denkfouten die je moet doorbreken (ik kom nooit in slaap, lukt nooit, ik moet goed presteren) en dit levert vervolgens weer stress op wat het slapen ook weer negatief beïnvloedt.  De tips om als ouder deze denkfouten niet te ontkennen en daarmee diskwalificeren maar juist te onderkennen en een plan te hebben op voorhand om stress te ondervangen leken mij nuttig. 

Conditionering speelt een belangrijke rol in een verstoord slaappatroon. Slaap wordt verbaal negatief benaderd (slaap wel als ik dood ben), het slaappatroon wordt gemodelleerd naar de gewoontes van de ouders of het is verstoord door een specifieke (traumatische) gebeurtenis. Er volgen een aantal vragen met betrekking tot conditionering. Als tips wordt nog meegegeven dat wanneer je wakker bent ’s-nachts je niet langer dan een half uur wakker in je bed moet blijven liggen, wanneer je op een scherm gaat turen er brillen zijn met blauw licht om je brein niet te veel te activeren en dat er een app is (Flux) die je op je computer kan zetten welke het licht op je scherm aanpast aan de frequentie van het buitenlicht.

Bedroutines en de slaapomgeving worden besproken en dat alerte kinderen minder slaap nodig lijken te hebben maar dat dit ook misleidend kan zijn. Tips voor een gezonde slaapomgeving, het lezen van bepaalde boeken met je kinderen, het feit dat genoeg uitdaging overdag ook leidt tot een betere nachtrust, specifieke oefeningen, specifieke voedingsmiddelen en voedingssupplementen, het afraden van melatonine en allerlei hulpmiddelen om beter te kunnen slapen worden besproken.

Het was een duidelijk webinar. Het was soms wel veel informatie om echt tot je te nemen maar de later per mail toegezonden sheets hielpen daar bij het nalezen enorm bij. Vragen werden direct beantwoord en dat maakte het voor iedereen wel persoonlijk toepasbaar denk ik. Verandering kost tijd maar 1% per dag is ook vooruitgang werd er gezegd bij de afsluiting en met dat in gedachte zijn we weer veel wijzer geworden!