Mijn oma was ook hoogbegaafd – talent door generaties heen
Mijn oma was ook hoogbegaafd – talent door generaties heen
Mijn oma was ook hoogbegaafd
Deze column wordt geschreven door dr. Noks Nauta (foto hierboven, door Gijs de Kruijf). Zij is arts niet praktiserend en psycholoog. In 2000 ontdekte ze dat ze (zeer) hoogbegaafd is en zag tegelijk een groot tekort aan kennis over hoogbegaafde volwassenen. Sindsdien verzamelt en verspreidt zij kennis over hoogbegaafdheid bij volwassenen en senioren en kennis over zeer hoogbegaafden. Dat doet zij grotendeels vanuit het IHBV, een kennisinstituut waarvan zij medeoprichter en erebestuurslid is. (www.ihbv.nl). Zij geeft presentaties en workshops, schrijft artikelen en boeken. Een deel van haar boeken is te vinden in de webshop van het IHBV (Webshop – IHBV). Voor Talentissimo schrijft Noks Nauta over haar ervaringen en gedachten rondom hoogbegaafdheid.
Sinds ik weet dat ik hoogbegaafd ben, kijk ik anders naar mijn familie. Waaraan zou ik hun eventuele hoogbegaafd zijn herkennen? Mijn beide opa’s (één ingenieur, één meubelmaker) zijn ruim voor mijn geboorte al overleden. Mijn twee oma’s heb ik wel gekend. Oma Nauta is 90 geworden, tot het laatst volkomen helder. Helaas, het was geen lieve oma. Wij kwamen zelden bij haar. Er waren altijd conflicten in die familie. Ze was geen gemakkelijk mens, ze zei vaak hardop wat haar niet beviel. Niemand stelde dat op prijs. Oma Houtschilt, mijn moeder’s moeder, kwam koel en streng over, maar kon wel vriendelijk zijn. Ze had aktes in diverse talen behaald en gaf lessen aan huis nadat ze weduwe was geworden.
Kenmerken van hoogbegaafdheid door de generaties
Sinds ik weet van mijn hoogbegaafdheid, én zelf oma ben, heb ik compassie gekregen voor mijn oma’s, die inmiddels al lang overleden zijn. Vrouwen van hun leeftijdsgroep kregen veel minder kansen dan wij. Ik vermoed dat ook zij kenmerken hadden van hoogbegaafdheid. En hoogbegaafd zijn, zonder dat te weten, kan je enorm dwars zitten. Teleurstelling en conflicten liggen op de loer. Je ervaart, dat mensen om je heen de wereld heel anders interpreteren. Als jij ziet dat iets echt niet klopt, én zegt hoe dat beter kan, krijg je niet meteen veel mensen mee. Velen hebben helemaal niet door dat er iets niet klopt. Ze voelen zich persoonlijk aangevallen. Als jij dat dan wilt verbeteren én dat op een intense manier (want jij vindt het belangrijk) uit, wordt dat je vaak niet in dank afgenomen. Ik spreek uit eigen ervaring.
Ik hoop nu dat ik voor mijn kleinkinderen wel een leuke oma ben. Ik zie bij hen ook kenmerken van hoogbegaafdheid. Ik vind hoogbegaafd zijn fijn en wil dat graag ook positief aan hen doorgeven.
Vragen en ideeën over hoogbegaafdheid door de generaties heen:
- Intelligentie heeft een sterke erfelijke component. Vaak zijn er in families meerdere hoogbegaafden. Herken je bij jouw (groot)ouders ook kenmerken van hoogbegaafdheid?
- Praat je er met hen over? Ze zijn het zich lang niet altijd bewust, de kenmerken kunnen ingezakt zijn. Soms ontkennen ze het.
- Kunnen je (groot)ouders een rol (gaan) spelen in het contact met je hoogbegaafde kind? Soms zijn grootouders heel belangrijk voor een hoogbegaafd kleinkind en andersom.
Referenties & verder lezen:
Nauta, N. & Schouwstra, I. (red.) (2020). Hoogbegaafde senioren. Van Gompel-Svacina/ IHBV. Hoogbegaafde senioren – IHBV